GIỚI THIỆU CUỐN SÁCH

                             GÓC SÂN VÀ KHOẢNG TRƠI

       Tập thơ "Góc sân và khoảng trời" của nhà thơ Trần Đăng Khoa được nhà xuất bản Văn học ấn hành năm 2006 với 242 trang, khổ 13 x 20,5 cm. Bìa sách được in màu, ta thấy nổi bật ở đây là một nhành cây, chỉ một nhành cây không hoa, không lá, chỉ duy nhất một giọt nước bám vào và nếu như bạn đọc để ý kĩ sẽ thấy một chồi non vừa nhú biểu hiện một sức sống trẻ và tinh khiết biết bao nhiêu - như chính tâm hồn thơ của "cậu bé Khoa" vậy.

       Với 141 bài thơ được tuyển chọn và giới thiệu, chắc hẳn trong chúng ta ai cũng biết hay đã từng nghe nói về một "góc sân và khoảng trời" của "cậu bé Khoa" chứ không phải của Trần Đăng Khoa - một nhà thơ lớn và đầy bản lĩnh như ngày nay.

      Góc sân ấy là thế giới đầu tiên của "bé Khoa", khoảng trời ấy là cái vũ trụ tí hon của Khoa. Ở đây là những nhân vật giản dị thôi nhưng mượm sắc thần tiên của hồn con trẻ. Mảnh sân nhỏ ấy là nơi "bé Khoa" đã nói:

                                                         Em thường rải cái nong

                                                         Ra góc sân ngồi học

                                                         Những đêm có trăng mọc

                                                         Em chơi cho đến khuya.

Từ trò "xỉa cá mè", "mèo đuổi chuột"... rồi cũng từ đây những ước mơ của em bắt đầu nảy nở:

                                                            Vẽ cô tiên lặng lẽ

                                                            Rải hoa trên bầu trời

                                                            Thế là bao đồng lúa

                                                            Cứ chín vàng, vàng tươi...

Một tưởng tượng rất thật về một vụ muà bội thu, một cái đẹp từ những thành quả sao mà yêu đến thế!

Dường như tại góc sân này, thứ gì với Khoa cũng đẹp, cũng đáng yêu. Từ:

                                              Con bướm vàng

                                              Bay nhẹ nhàng

                                              Em thích quá

                                               Em đuổi theo...

"Con bướm vàng/ Con bướm vàng" mở đầu bài thơ "Con bướm vàng" là bướm từ đằng xa bay tới, to dần. Cũng láy lại hai lần ở phần kết là bướm đã bay đi, nhỏ dần; em bé vừa thích thú, lại vừa tiếc.

Trong thơ "bé Khoa" có tình yêu thiên nhiên và cả tình yêu đất nước. Khoa đã nhìn xa hơn, nhìn về đất nước khi giặc Mỹ ngày đêm rình rập, đào xới đất nước ta. Nhưng các bạn thấy không, trong con mắt thơ trẻ của "em Khoa" đất nước mình, làng quê mình sao mà đẹp thế, hiên ngang thế:

                                               Ao trường vẫn nở hoa sen

                                             Bờ tre vẫn chú dế mèn vuốt râu

(Em kể chuyện này)

"Chiến thắng của Việt Nam hát lên, cao hơn tiếng bom, trong những câu thơ của bé Khoa"

Năm 1968, khi "cậu bé Khoa" lên mười em đã kể chuyện giặc Mỹ rơi xuống cánh đồng làng mình; mọi người chạy ra, cả nhà Khoa chạy ra:

                                          Chị em xách khẩu súng

                                         Bé Giang mang que đời

                                         Con chó vàng mang hàm răng nhọn hoắt

                                          Em không biết mang gì

                                          Vớ ngay hòn đá

                                          Chân em ngắn quá

                                           Phải chạy nhanh mới tới nơi

Nhưng tới nơi thì giặc Mỹ đã chết rồi. Các bạn thân mến! Chúng ta đọc đoạn thơ lên và nghĩ xem, những câu thơ thật hồn nhiên mà lại sắc sảo, cái nhìn rất tinh tế, cảm nhận rất cụ thể:

                                       Tay còn giơ lên trời

                                       Răng cửa rụng hết

                                        Cái ngực nát bét

                                       Ô! Nó cùng giống người

                                        Mà sao ở trên trời

                                         Nó ác thế!

Trong gia đình, với mẹ, với bà tình cảm của "bé Khoa" cũng là tấm gương cho đến giờ vẫn khiếm các em nhỏ phải nhìn vào và noi theo. Bởi từ những vất vả của mẹ, từ những vất vả của bà "bé Khoa" đã trân trọng và yêu những điều đó, để rồi tình thương đó bộc lộ ra:

                                                  Áo mẹ mưa bạc màu

                                                   Đầu mẹ nắng cháy tóc

                                                   Mẹ ngày đêm khó nhọc

                                                   Con chưa ngoan, chưa ngoan

Hay như trong "Mẹ ốm" "bé Khoa" đã ca ngợi mẹ"mẹ là đất nước tháng ngày của con..." bởi "vì con mẹ khổ đủ điều"

"Em nhỏ Khoa" còn biết thương con chó nhà mình, khi nó nghe tiếng bom Mỹ nổ, đã bỏ chạy đi đâu:

Tao chờ mày đã lâu

Cơm phần mày để cửa

Với em gái mình cũng là tình thương ấm áp của người anh:

Mẹ cha bận việc ngày đêm

Anh ngồi trong lớp lo em ở nhà

Với người thầy từ chiến trường trở về dạy mình, là thương binh trên đôi nạng gỗ "bé Khoa" đã nhìn thấy:

Dấu lặng hai bên như hai hàng lỗ đáo

Chúng em nhận ra bàn chân thầy giáo

Như nhận ra cái chưa hoàn hảo

Của cả cuộc đời mình

Với lối thơ gọn gẽ, không dàn trải "Khoa" còn biết dùng những từ khêu gợi:

Bốn năm bom đạn qua rồi

Núi sông trong sáng, dáng người lớn cao

Với thiên nhiên, năm 1972 nhà thơ vẫn cho ra đời bài thơ tứ tuyệt để lại một ấn tượng đặc biệt; trên trời vẫn còn vệt ngựa của Thánh Gióng:

Sau làn mưa bụi tháng ba

Lá tre bỗng đỏ như là lửa thiêu

Nền trời rừng rực ráng treo

Tưởng như ngựa sắt sớm chiều vẫn bay

Và lòng yêu ruộng đồng mọc rễ sâu chắc trong tâm hồn Khoa, tình yêu này lan toả trong lòng thành tình yêu đất nước sâu sắc. Ở đó có đất, có mẹ..., có cả bé Khoa...

Trong tình yêu, mẹ tôi đã trở thành đất đai

Và tôi mọc lên như cây còn non dại

Nhưng rễ cây đã hứa với nắng trời những mùa hoa trái

Bởi cây không thể phụ mẹ mình và phuc đất đai

Lời hứa đấy như một sự khắng định, một sự quyết tâm của "cậu Khoa" sẽ phấn đấu hết mình trong tình yêu cho quê hương, đất nước.

Các bạn thân mến!

Các em nhỏ thân yêu!

Các em thấy không? Cũng chỉ tầm tuổi các em bây giờ trong con người "cậu bé Khoa" ngày ấy đã có những ý chí, quyết tâm thật vĩ đại và một tình yêu thật lớn lao phải không?

Giờ đây chúng ta đang có một cuôc sống yên bình bên những người thân yêu, nhưng đừng vì thế mà quên đi nhiệm vụ lớn lao của mình - học tập, phấn đấu, rèn luyện để chứng tỏ tình yêu của mình với cha mẹ, quê hương, đất nước các em nhé! Và chúng ta hãy đọc đi, đọc "Góc sân và khoảng trời" để noi theo, để phấn đấu, để củng cố tình yêu của mình dành cho tất cả những gì thân yêu nhất xung quanh chúng mình.

Thư viện nhà trường trân trọng giới thiệu tới các em học sinh và độc giả.

                      Thanh Quang, 02 tháng 01 năm 2024